نمودار سایکرومتریک (Psychrometric Chart) ابزاری گرافیکی و قدرتمند است که در تحلیل و بررسی خصوصیات هوای مرطوب در سیستمهای تهویه مطبوع و سایر فرآیندهای صنعتی به کار میرود. این ابزار به مهندسان و طراحان این امکان را میدهد تا با درک عمیقتر رفتار هوای مرطوب، بهینه سازی و طراحی دقیقتر سیستمها را انجام دهند.
فن یا روش اندازه گیری رطوبت موجود در هوا را سایکومتری یا نم شناسی می نامند. سایکومتریک (psychometric) علمی است که خواص حرارتی هوای مرطوب را بررسی می کند، اندازه گیری و کنترل رطوبت هوا را مورد توجه قرار می دهد و اثر رطوبت هوای محیط را بر هوا و آسایش مطالعه می کند.
پارامترهای کلیدی در نمودار سایکرومتریک:
- دمای حباب خشک Dry Bulb Temperature (DB): دمای حباب خشک دمایی است که توسط دماسنج معمولی اندازهگیری میشود. این دما نشاندهنده دمای واقعی هوا است.
- دمای حباب تر Wet Bulb Temperature (WB): دمای اندازهگیری شده توسط دماسنجی که با پارچهای مرطوب پوشیده شده است. نشاندهنده دمای هوای اشباع شده با رطوبت است.
- رطوبت نسبی Relative Humidity (RH): رطوبت نسبی نسبت رطوبت مطلق موجود در هوا به رطوبت اشباع در همان دما را نشان میدهد. رطوبت نسبی بیان میکند که چه مقدار از ظرفیت هوای موجود برای جذب رطوبت اشباع شده است.
- نسبت رطوبت Humidity Ratio (W): نسبت رطوبت نسبت جرم بخار آب به جرم هوای خشک را نشان میدهد. این پارامتر نشاندهنده میزان رطوبت موجود در واحد جرم هوای خشک است.
- دمای نقطه شبنم Dew Point Temperature (DP): دمایی که در آن بخار آب موجود در هوا به مایع تبدیل میشود.
- آنتالپی Enthalpy (h): آنتالپی کل انرژی موجود در واحد جرم هوای مرطوب را نشان میدهد. آنتالپی شامل انرژی گرمایی و انرژی نهان بخار آب موجود در هوا است.
- حجم هوای مرطوب Moist Air Volume (V): حجم اشغال شده توسط واحد جرم هوای مرطوب.
کاربردهای نمودار سایکرومتریک در تهویه مطبوع:
- محاسبه بار سرمایش و گرمایش: برای تعیین ظرفیت سیستم تهویه مطبوع مورد نیاز برای رسیدن به شرایط مطلوب در محیط.
- طراحی سیستمهای تهویه مطبوع: انتخاب تجهیزات مناسب و طراحی سیستمهای تهویه مطبوع با راندمان بالا.
- تحلیل فرآیندهای صنعتی: بررسی و بهینهسازی فرآیندهای رطوبتگیری، خشک کردن و سایر فرآیندهای مشابه.

نحوه خواندن نمودار:
- انتخاب دو پارامتر: دو پارامتر از بین پارامترهای ذکر شده را به عنوان ورودی انتخاب کنید.
- یافتن نقطه تقاطع: با استفاده از خطوط مربوط به هر پارامتر، نقطه تقاطع آنها را روی نمودار پیدا کنید.
- خواندن سایر پارامترها: با توجه به نقطه تقاطع، مقادیر سایر پارامترها را از روی خطوط مربوطه بخوانید.
مثال:
فرض کنید دمای حباب خشک (DB) 25 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی (RH) 60% باشد.
1. یافتن نقطه تقاطع:
با استفاده از خطوط DB=25°C و RH=60% نقطه تقاطع آنها را روی نمودار پیدا کنید.
2. خواندن سایر پارامترها:
- دمای نقطه شبنم (DP) در این نقطه تقریباً 16 درجه سانتیگراد است.
- آنتالپی (h) در این نقطه تقریباً 55 kJ/kg است.
- حجم هوای مرطوب (V) در این نقطه تقریباً 0.85 m³/kg است.
ابزار آنلاین محاسبات نمودار سایکرومتریک:
به منظور تسهیل استفاده از نمودار سایکرومتریک، ابزاری آنلاین طراحی و ارائه کردهایم. این ابزار به شما امکان میدهد تا با وارد کردن دو پارامتر، سایر پارامترهای مربوط به هوای مرطوب را به سرعت و با دقت بالا محاسبه کنید. درحال حاضر ابزار ما از پارامترهای ورودی پشتیبانی میکند:
- به کمک دمای حباب خشک و رطوبت نسبی
- به کمک دمای حباب خشک و دمای نقطه شبنم
- به کمک دمای حباب خشک و دمای حباب تر
- به کمک دمای حباب خشک و نسبت رطوبت
مزایای استفاده از ابزار آنلاین:
- سادگی: رابط کاربری آسان و قابل فهم برای کاربران با سطوح مختلف دانش.
- سرعت: محاسبات به سرعت انجام میشوند و نیازی به ترسیم نمودار نیست.
- دقت: محاسبات دقیق و قابل اعتماد.
- پشتیبانی از واحدهای مختلف: امکان انتخاب واحدهای SI و IP.
- دسترسی آسان: این ابزار به صورت آنلاین در دسترس است و میتوانید از طریق مرورگر وب در هر دستگاهی از جمله اندروید (Android) و آیفون (iOS) از آن استفاده کنید.
استفاده از این ابزار در کنار سایر ابزارهای آنلاین محاسباتی، به مهندسان و طراحان در تحلیل دقیق و طراحی بهینه سیستمها کمک شایانی خواهد کرد.